เร็กติไฟเออร์ และ เร็กกลูเรเตอร์ แตกต่างกันอย่างไร?

พอดีว่าวันนี้ มีเพื่อนผมคนนึงทักมาถามผมว่า วงจรเร็กติไฟเออร์ และ เร็กกลูเรเตอร์ คืออะไร ผมก็เลยนึกในใจ เอ่อ...ผมเองก็ไม่มั่นใจ 100% เลยซะทีเดียวจนต้องเปิด Google Search ดูเหมือนกัน ดังนั้นบทความนี้ผมจะมาอธิบายความแตกต่างระหว่าง 2วงจรนี้ให้ในแบบฉบับที่ผมเข้าใจกันครับ
       โดยทั้ง 2 วงจรนั้นมีชื่อเรียกที่คล้ายๆกัน จนทำให้ หลายท่านอาจเรียกผิดเรียกถูก จนสลับกันซึ่งรวมถึงผมด้วย โดยในบทความนี้จะมาคลายความสงสัย ระหว่าง วงจรเร็กติไฟเออร์[Rectifier] และ วงจรเร็กกลูเรเตอร์[Regulator] คืออะไร ความแตกต่าง ต่างกันอย่างไร

วงจร เร็กติไฟเออร์[Rectifier]

       ถ้าอธิบายผมขอ อธิบายในส่วนของ วงจรเร็กติไฟเออร์ ก่อนเลยเพราะการต่อหรือการใช้งานต่างๆ มีความง่ายกว่า วงจร เร็กกลูเรเตอร์ โดย

 วงจรเร็กติไฟเออร์ ก็คือวงจรเรียงกระแส แปลงไฟสลับเป็นไฟตรง โดย มี ไดโอด เป็นตัวเอก

โดย ไดโอด ทำหน้าที่เรียงกระแส จาก ไฟฟ้ากระแสสลับ(AC) เป็น ไฟฟ้ากระแสตรง(DC)
วงจรเรียงกระแสที่ถูกนำมาใช้งานมากที่สุดก็คือ Full Wave Rectifier โดยการต่อไอโอดแบบ Bridge

Bridge Diode คือชื่อเรียกการต่อ แบบ บริจ เต็มคลื่น โดยการต่อสามารถใช้ไดโอด 4ตัวมาต่อตามภาพด้านบนก็กลายเป็นการต่อแบบ บริจได้ และก็มีไดโอด บริจแบบสำเร็จรูปในตัวเดียว 4ขาอีกเหมือนกัน

ภาพแสดง ไดโอดแบบ บริจ มีทั้งแบบแนวตั้งและแนวนอน ซึ่งการใช้งานเหมือนกัน

วงจร เร็กกลูเรเตอร์[Regulator]

       สามารถอธิบายให้เข้าใจได้ง่ายๆก็คือ วงจรปรับระดับแรงดัน เช่นพวก

วงจรลดแรงดัน, 78xx เป็นต้น โดยถ้ามาอยู่ในรูปแบบนี้จะให้ระดับแรงดันที่มีความเสถียรกว่า เป็นเส้นตรง Linear เรียบกว่าแบบแรก

อาจจะยัง งงๆ กันอยู่ ก็อธิบายให้เข้าใจง่ายๆดังนี้ครับ
       วงจรเร็กกลูเรเตอร์ เนี่ย จะมีความเสถียรของแรงดัน เช่น วงจรลดระดับแรงดันจาก 12โวลต์DC เป็น 5โวลต์DC แรงดันไฟที่ออกมา 5โวลต์ถ้าใช้ มัลติมิเตอร์วัดดู จะพบว่า แรงดันไฟออกที่ 5โวลต์แบบนิ่งๆ ไม่แกว่งเลยซักนิด แต่ถ้าเรานำไปเทียบแรงดันกันระหว่าง  เร็กติไฟเออร์ และ เร็กกลูเรเตอร์ จะพบว่า เร็กติไฟเออร์ มีแรงดันที่แกว่งกว่า เล็กน้อย
       และอาจเกิดคำถามขึ้นอีกว่า "เอ้าแล้ว วงจรเร็กกลูเรเตอร์ มันดีกว่าทำไมไม่ใช้แบบนี้ไปเลยหละ" จริงๆแล้ว ทั้ง 2วงจรนี้มีการใช้งานร่วมกันมาโดยตลอด โดยวงจรเร็กติไฟเออร์นั้นมีหน้าที่ แปลงไฟสลับเป็นไฟตรง เช่น 220V.ac to 12V.dc ส่วน วงจรเร็กกลูเรเตอร์ มีหน้าที่ลดและควบคุมแรงดันไฟตรง ซึ่งสามารถอธิบาย ออกมาเป็นวงจรได้ดังนี้ครับ

หลังจากเห็นภาพด้านบนแล้ว คงทำให้เข้าใจ วงจร 2วงจรนี้มากขั้นนะครับ ว่ามีการนำมาใช้งานร่วมกันได้อย่างไร โดยในวงจรที่มีความเสถียรหรือได้รับการออกแบบ มาอย่างดี เขาก็จะมีการใช้อุปกรณ์ที่มากขึ้นซับซ้อนขึ้น จนเราไม่สามารถแยกออก แต่หลักการทำงานและการใช้งานก็ประมาณนี้หละครับ
ขอบคุณครับ