ตัวต้านทาน การอ่านค่าสีและรหัสโค้ด Resistor Color Code

ตัวต้านทานมีหลายชนิดให้เลือกใช้งาน แต่ชนิดที่ถูกใช้งานบ่อยๆก็จะเป็นแบบ คาร์บอน(4 แถบสี ค่าผิดพลาด 5%) และ ฟิล์ม(5 แถบสี ค่าผิดพลาด 1%) ซึ่งการอ่านค่าความต้านทานจะใช้การอ่านแถบสี บนตัวของตัวต้านทาน(Resistor) โดยจะมีตารางเทียบค่าให้ครับ

ตารางเทียบค่าสีตัวต้านทาน

สี	ตัวตั้ง	ตัวคูณ	ค่าคลาดเคลื่อน
ดำ	0	1
น้ำตาล	1	10	± 1%
แดง	2	100	± 2%
ส้ม	3	1,000
เหลือง	4	10,000
เขียว	5	100,000	± 0.5%
น้ำเงิน	6	1,000,000	± 0.25%
ม่วง	7	10,000,000	± 0.1%
เทา	8		± 0.05%
ขาว	9
ทอง		0.1	± 5%
เงิน		0.01	± 10%
ไม่มีแถบสี			± 20%

วิธีและรูปแบบการอ่านค่าสี

แบบ 4 แถบสี	แบบ 5 แถบสี
แถบสีที่ 1 ตัวตั้ง	แถบสีที่ 1 ตัวตั้ง
แถบสีที่ 2 ตัวตั้ง	แถบสีที่ 2 ตัวตั้ง
แถบสีที่ 3 ตัวคูณ	แถบสีที่ 3 ตัวตั้ง
แถบสีที่ 4 ค่าความคลาดเคลื่อน	แถบสีที่ 4 ตัวคูณ
	แถบสีที่ 5 ค่าความคลาดเคลื่อน

ยกตัวอย่างเช่น มีตัวต้านทานค่า 10000โอห์ม หรือ 10กิโลโอห์ม ถ้าเป็นแถบสีจะได้ดังนี้ 4แถบ (น้ำตาล, ดำ, ส้ม, ทอง) ส่วนของ 5แถบ (น้ำตาล, ดำ, ดำ, แดง, น้ำตาล) นั่นคือค่าที่ถูกต้อง แต่วิธีการอ่านมีดังนี้ครับสามารถทำตามได้เลยง่ายๆ

	10kΩ แบบ 4แถบสี	10kΩ แบบ 5แถบสี
สีที่ 1	น้ำตาล = 1	น้ำตาล = 1
สีที่ 2	ดำ = 0	ดำ = 0
สีที่ 3	ส้ม = 1000	ดำ = 0
สีที่ 4	ทอง = ±5%	แดง = 100
สีที่ 5	-	น้ำตาล = ±1%

ตัวอย่าง

ส้ม|ดำ|แดง|ทอง

3 | 0 | 100 | ค่าผิดพลาด 5%

ตอบ 3000Ω หรือ 3kΩ ±5%

เขียว|ดำ|ดำ|ทอง

5 | 0 | 10 | ค่าผิดพลาด 5%

ตอบ 50Ω ±5%

เหลือง|ม่วง|เขียว|ทอง

4 | 7 | 100000 | ค่าผิดพลาด 5%

ตอบ 4,700,000Ω หรือ 4.7MΩ ±5%

ส้ม|ดำ|ดำ|น้ำตาล|น้ำตาล

3 | 0 | 0 | 10 | ค่าผิดพลาด 1%

ตอบ 3,000Ω หรือ 3kΩ ±1%

เขียว|ดำ|ดำ|ทอง|น้ำตาล

5 | 0 | 0 | 0.1 | ค่าผิดพลาด 1%

ตอบ 50Ω ±1%

เหลือง|ม่วง|ดำ|เหลือง|น้ำตาล

4 | 7 | 0 | 10000 | ค่าผิดพลาด 1%

ตอบ 4,700,000Ω หรือ 4.7MΩ ±1%

การอ่านรหัส ตัวต้านทานแบบ SMD

จากที่ผมได้ลองค้นหาข้อมูลวิธีการอ่าน Resistor ตัวต้านทานแบบ SMD จึงได้พบว่ามีการอ่านอยู่ 2แบบด้วยกันดังนี้

1. การอ่านค่าแบบตัวเลข 3 และ 4 หลัก(วิธีคล้ายแบบโค้ดสี)

จากเดิมที่เราต้องแปลงค่าจากสีออกมาเป็นตัวเลขก่อนจึงจะนำมาคำนวณค่าได้แต่ ตัวต้านทานแบบ SMD นั้นมีให้มาเป็นตัวเลขแล้ว โดยตัวต้านทานแบบ SMD จะมีแบบตัวเลข3และ4หลัก โดย "ตัวเลขตัวสุดท้าย" จะเป็นตัวคูณ
เช่น ตัวต้านทาน SMD ค่า 331 นำมาคิดจะได้เป็น 33 x 10^1 จะมีค่าเท่ากับ 330โอห์ม
ถ้ามีตัวอักษร R อยู่ด้วยจะเป็นการใส่ จุดครับ เช่น 2R7 ค่าที่ได้จะเป็น 2.7โอห์ม | R382 ค่าที่ได้จะเป็น 0.382โอห์ม
ถ้าบนตัวของ ตัวต้านทาน SMD มีเพียงเลข 0 หรืออาจมองเป็นตัวอักษร O นั่นก็คือ 0ศูนย์โอห์ม หรือจั้มเปอร์

**ถ้ามีตัวอักษร R ให้ใส่จุด เช่น 2R7 คือ 2.7โอห์ม

**ถ้ามีตัวอักษร 0หรือO คือค่า 0 ศูนย์โอห์ม

4 | 7 | 10

ตอบ 470Ω

5 | 0 | 10000

ตอบ 500kΩ

0. | 3 | 3 | 8

ตอบ 0.338Ω

2. การอ่านค่าแบบระบบ EIA-96

จากการที่ผมได้ค้นหาข้อมูล จากเว็บไซต์ต่างประเทศ จึงพบว่ามีการใช้ระบบนี้ในการอ่านหรือแปลค่า ที่เรียกว่า "EIA-96 SYSTEM" ถ้าจะให้ท่องจำก็ยากอยู่ จึงมีมาเป็นตารางเทียบดังนี้